Migren nedir, neden olur? Migren nasıl tedavi edilir? 

Migren, beyindeki sinirler ve kan damarlarında meydana gelen anormal değişiklikler sonucu ortaya çıkan şiddetli ve tekrarlayan bir baş ağrısı türüdür. Migren, genetik ve çevresel faktörlerin etkisiyle tetiklenebilir. Migrenli kişilerin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bu hastalık, uygun tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınabilir.

Migrenin Belirtileri Nelerdir?

Migren, genellikle tek taraflı, zonklayıcı ve orta-şiddetli bir baş ağrısı olarak kendini gösterir. Ağrı, fiziksel aktivite ile artabilir. Migren ağrısına eşlik eden diğer belirtiler şunlardır:

Bulantı ve kusma
Işık, ses ve koku hassasiyeti
Görme bozuklukları (aura)
Baş dönmesi, sersemlik
Uyku bozuklukları, yorgunluk
Ruhsal değişiklikler, depresyon, anksiyete
Migren atakları, kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bazı kişilerde ataklar haftada birkaç kez, bazılarında ise yılda birkaç kez olabilir. Atakların süresi de değişkenlik gösterir. Genellikle 4-72 saat arasında sürer.

Migrenin Nedenleri ve Tetikleyicileri Nelerdir?

Migrenin kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak beyindeki serotonin gibi kimyasal maddelerin azalması veya etkisini kaybetmesi sonucu beyindeki sinirlerin ve kan damarlarının anormal şekilde daralıp genişlemesiyle ortaya çıktığı düşünülmektedir. Migrenin gelişiminde genetik yatkınlık önemli bir rol oynamaktadır. Ailesinde migren olan kişilerin migren riski daha yüksektir.

Migren ataklarının başlamasında çeşitli tetikleyici faktörler etkili olabilir. Bu faktörler kişiden kişiye değişebilir. En sık görülen tetikleyiciler şunlardır:

Stres, duygusal değişimler
Hormonal değişiklikler (adet dönemi, hamilelik, menopoz)
Uzun süre aç kalmak, düzensiz beslenme
Aşırı veya yetersiz uyku, uyku düzeninin bozulması
Hava durumu değişiklikleri, basınç, nem, ısı
Aşırı ışık, ses, koku
Alkol, kafein, sigara
Bazı ilaçlar (ağrı kesiciler, doğum kontrol hapları, nitratlar)
Bazı yiyecek ve içecekler (çikolata, turunçgiller, peynir, şarap, aspartam içeren ürünler)4
Migreni tetikleyen faktörlerden kaçınmak, migren ataklarının sıklığını ve şiddetini azaltmaya yardımcı olabilir.

Migrenin Tedavisi Nasıl Yapılır?

Migrenin kesin bir tedavisi yoktur. Ancak uygun tedavi yöntemleriyle migren ataklarının sıklığı, süresi ve şiddeti azaltılabilir. Migren tedavisinde iki temel yaklaşım vardır: Atak tedavisi ve koruyucu tedavi.

Atak tedavisi, migren ağrısını ve eşlik eden belirtileri gidermeye yönelik ilaç tedavisidir. Atak tedavisinde kullanılan ilaçlar şunlardır:

Basit ağrı kesiciler (parasetamol, ibuprofen, aspirin)
Antiemetik ilaçlar (bulantı ve kusmayı önlemek için)
Triptanlar (serotonin reseptörlerini uyararak ağrıyı azaltan ilaçlar)
Ergotaminler (kan damarlarını daraltarak ağrıyı azaltan ilaçlar)
Atak tedavisinde ilaçların erken kullanılması, tedavinin etkinliğini artırır. Ancak ilaçların aşırı kullanımı, baş ağrısını kötüleştirebilir. Bu nedenle ilaç kullanımı doktor kontrolünde olmalıdır.

Koruyucu tedavi, migren ataklarının sıklığını ve şiddetini azaltmaya yönelik ilaç tedavisidir. Koruyucu tedavide kullanılan ilaçlar şunlardır:

Beta blokerler (kan basıncını düşürerek ağrıyı azaltan ilaçlar)
Antidepresanlar (serotonin seviyesini artırarak ağrıyı azaltan ilaçlar)
Antikonvülzanlar (beyindeki elektriksel aktiviteyi düzenleyerek ağrıyı azaltan ilaçlar)
Kalsiyum kanal blokerleri (kan damarlarını gevşeterek ağrıyı azaltan ilaçlar)
Botulinum toksini (kasları gevşeterek ağrıyı azaltan bir madde)
Koruyucu tedavi, migren atakları sık ve şiddetli olan kişilerde uygulanır. Koruyucu ilaçların etkisini göstermesi için düzenli ve uzun süreli kullanılması gerekir. Koruyucu tedavi, doktorun önerisi ve takibiyle yapılmalıdır.

Migren tedavisinde ilaç dışı yöntemler de kullanılabilir. Bunlar şunlardır:

Yaşam tarzı değişiklikleri (düzenli uyku, beslenme, egzersiz, stresten uzak durma)
Bilişsel davranışçı terapi (stres yönetimi, gevşeme teknikleri, olumlu düşünce becerileri)
Akupunktur (vücuttaki belirli noktalara iğne batırarak ağrıyı azaltan bir yöntem)
Biofeedback (vücuttaki bazı işlevleri izleyerek ağrıyı kontrol etmeyi öğreten bir yöntem)
Nöral terapi (ağrıya neden olan bölgeye lokal anestezik madde enjekte ederek ağrıyı azaltan bir yöntem)
Migren tedavisinde ilaç dışı yöntemler, ilaç tedavisine destek olarak veya ilaç kullanamayan kişilerde alternatif olarak kullanılabilir.

Migren, ciddi ve kronik bir hastalıktır. Migrenli kişiler, hastalıklarını tanımalı, tetikleyicilerden kaçınmalı ve uygun tedavi yöntemlerini uygulamalıdır. Migren tedavisinde doktorun önerilerine uyulması, tedavinin başarısını artıracaktır.