Demans nedir? Demans riskini hangi besinler azaltır?

Demans, beyin fonksiyonlarının bozulması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Demans, hafıza, dil, düşünme, muhakeme, problem çözme, karar verme, dikkat, konsantrasyon, öğrenme ve yargılama gibi bilişsel becerileri etkiler. Demans, Alzheimer, Parkinson, Lewy cisimli demans, vasküler demans, frontotemporal demans gibi farklı hastalıkların bir sonucu olabilir. Demans, yaşam kalitesini ve bağımsızlığı olumsuz yönde etkileyen, aile ve bakıcılar için de zorlayıcı bir durumdur. Demans, yaşla birlikte artan bir risk faktörüdür. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, dünyada yaklaşık 50 milyon kişi demansla yaşıyor ve her yıl yaklaşık 10 milyon yeni vaka ortaya çıkıyor1. Demansın kesin bir tedavisi yoktur, ancak bazı önleyici ve destekleyici önlemler alınarak, hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir ve semptomlar hafifletilebilir.

Demans Riskini Azaltan Besinler Nelerdir?

Beslenme, demans riskini azaltmak için alınabilecek önemli bir önlemdir. Bazı besinler, beyin sağlığını koruyan, iltihaplanmayı azaltan, kan akışını artıran, oksidatif stresi önleyen ve sinir hücrelerini besleyen bileşikler içerir. Bu besinler, demansın neden olduğu bilişsel bozuklukları önlemeye veya geciktirmeye yardımcı olabilir. Demans riskini azaltan besinler şunlardır:

Yeşil yapraklı sebzeler: Ispanak, lahana, pazı, roka, semizotu gibi yeşil yapraklı sebzeler, folat, B6 vitamini, K vitamini, antioksidanlar ve karotenoidler gibi beyin sağlığı için faydalı besin öğeleri içerir. Bu besinler, homosistein seviyesini düşürerek, kan damarlarını korur, beyin dokusunu onarır ve bilişsel işlevleri geliştirir.

Yumurta: Yumurta, beyin hücrelerinin yapısında ve iletişiminde önemli bir rol oynayan kolin adlı bir besin içerir. Kolin, hafıza, öğrenme ve konsantrasyon gibi bilişsel becerileri destekler. Kolin eksikliği, demansın bir belirtisi olan hafıza kaybına yol açabilir.

Balık ve deniz ürünleri: Somon, uskumru, sardalya, ton balığı, midye, istiridye, karides gibi balık ve deniz ürünleri, omega-3 yağ asitleri bakımından zengindir. Omega-3 yağ asitleri, beyin hücrelerinin zarlarını esnek tutar, iltihaplanmayı azaltır, kan akışını artırır ve sinir hücrelerinin büyümesini ve bağlantısını sağlar. Omega-3 yağ asitleri, Alzheimer ve vasküler demans riskini düşürür.

Kuruyemiş ve tohumlar: Ceviz, badem, fındık, ay çekirdeği, keten tohumu, chia tohumu gibi kuruyemiş ve tohumlar, E vitamini, omega-3 yağ asitleri, magnezyum, selenyum, çinko gibi beyin sağlığı için yararlı besin öğeleri içerir. Bu besinler, beyin hücrelerini oksidatif stresten korur, sinir iletimini kolaylaştırır, beyin dokusunu onarır ve bilişsel işlevleri geliştirir5.

Zeytinyağı: Zeytinyağı, tekli doymamış yağ asitleri ve polifenoller gibi anti-inflamatuar ve antioksidan bileşikler içerir. Bu bileşikler, kan basıncını, kan şekeri seviyesini ve kolesterolü düzenler, kan damarlarını korur, beyin hücrelerini oksidatif stresten korur ve demansın ilerlemesini yavaşlatır.